Harmonogram czasu pracy pracowników
Każdy pracodawca ma za zadanie sporządzić harmonogram czasu pracy dla pracowników, w wersji elektronicznej lub w wersji papierowej. Ważne jest jednak to, że rozkład pracy nie może zostać sporządzony na okres krótszy niż 1 miesiąc i powinien być przekazany pracownikom na (co najmniej) tydzień przed rozpoczęciem pracy w danym okresie rozliczeniowym. Przepisy prawne dopuszczają jednak takie sytuacje, gdy pracodawca nie musi generować rozkładu tego typu. Nie trzeba tego robić wtedy, gdy podział zadań pracowników wynika z umowy o pracę, prawa pracy, systemu pracy pracownika lub obwieszczenia o systemach i rozkładach tej pracy. Warto podkreślić, że pracownicy mogą korzystać z prawa do wypoczynku między kolejnymi dniami oraz tygodniami pracy. Co to oznacza? W każdej dobie mamy zatem do dyspozycji odpoczynek wynoszący co najmniej jedenaście godzin. Ta kwestia nie dotyczy jednak pracowników zarządzającym firmą w imieniu pracodawcy oraz konieczności przeprowadzenia akcji ratowniczej chroniącej zdrowie lub życie ludzkie, mienie lub usuwania awarii. W każdym tygodniu pracy pracownik uzyskuje prawo do co najmniej 35-godzinnego odpoczynku nieprzerwanego, obejmującego co najmniej jedenaście godzin odpoczynku na dobę!
Czym jest czas pracy?
Ogólnie rzecz ujmując, jest to czas, w którym pracownik pozostaje do dyspozycji pracodawcy, np. w zakładzie pracy lub w innym wyznaczonym miejscu. W pięciodniowym tygodniu pracy wynosi on osiem godzin na dobę oraz w okresie rozliczeniowym do 4 miesięcy jest to czterdzieści godzin na tydzień. Nie zapominajmy o tym, że okres rozliczeniowy można wydłużyć do 12 miesięcy, jednak to musi wiązać się z przyczynami technicznymi lub obiektywnymi. Podczas ustalania jego wymiaru, trzeba pomnożyć czterdzieści godzin przez liczbę tygodni do przepracowania w danym okresie rozliczeniowym, a potem do wyniku dodać iloczyn ośmiu godzin i liczby dni pozostałych do przepracowania. Jeżeli w danym okresie rozliczeniowym mamy do czynienia ze świętem wolnym od pracy w inny dzień niż niedziela, wtedy od wymiaru czasu odejmujemy osiem godzin! Więcej cennych informacji na ten temat znajdziemy na portalu Poradnik Pracownika.
Praca w godzinach nadliczbowych
A co musimy wiedzieć o pracy w godzinach nadliczbowych? Kodeks pracy jasno wskazuje, że jest to praca wykonywana ponad obowiązujące normy i ponad przedłużony dobowy wymiar takiego czasu, jaki może wynikać z obowiązującego systemu i rozkładu. Podkreślić trzeba, że wykonywanie pracy w nadliczbowych godzinach dopuszczalne jest jedynie w razie szczególnych potrzeb pracodawcy lub w razie podejmowania akcji ratowniczej chroniącej zdrowie lub życie ludzkie, mienie, środowisko lub usuwania awarii. Okazuje się, że tygodniowy czas pracy z nadliczbowymi godzinami nie powinien być dłuższy niż 48 godzin w okresie rozliczeniowym. W trakcie roku kalendarzowego pracownik nie może także przekraczać limitu 150 godzin nadliczbowych, związanych ze szczególnymi potrzebami pracodawcy. Jeśli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie musi ustalać regulaminu, możliwy jest inny limit liczby nadliczbowych godzin w ciągu danego roku.
Warto zauważyć, że jest to ważnym zagadnieniem zarówno z punktu widzenia pracownika, jak i pracodawcy. Wymiar 2025 roku zależy od kilku kwestii i musi wiązać się z obowiązującymi aktualnie przepisami prawnymi. Warto znać swoje prawa w tym zakresie i zawsze postępować zgodnie z nimi! Dokładniejsze zapisy dotyczące czasu oraz wymiaru pracy znaleźć można w Kodeksie pracy, z którym należy się zapoznać w razie wątpliwości.